Historia Łukasiewicz – PIT
To najstarsze z centrów działających w ramach Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego. Historia dawnego IPS „TABOR” sięga 1 września 1945 roku, kiedy ze struktur Zakładów Cegielskiego wydzielono biuro konstrukcyjne na potrzeby rozwoju krajowego przemysłu kolejowego. Nowa jednostka otrzymała nazwę – Centralne Biuro Konstrukcyjne i została podporządkowana Zjednoczeniu Przemysłu Taboru Kolejowego „Tasko”.
W styczniu 1951 roku CBK przekształcono w przedsiębiorstwo państwowe o nazwie Centralne Biuro Konstrukcyjne Przemysłu Taboru Kolejowego, które skupiało się głównie na projektowaniu parowozów. Kolejnych zmiany organizacyjne dokonano w połowie 1973 roku. Od 1 lipca swoje funkcjonowanie rozpoczął Ośrodek Badawczo-Rozwojowy. Powołano radę naukową, a w 1975 roku rozpoczęto wydawanie kwartalnika naukowo-technicznego „Pojazdy Szynowe”. W okresie PRL Instytut Pojazdów Szynowych wykonał 281 projektów taboru dla PKP, kolei przemysłowych i na eksport. Przez pewien okres zatrudniał nawet 623 pracowników. Jednak w latach 80. nastąpił stopniowy spadek spowodowany zmniejszeniem liczby zamówień. Już w nowej rzeczywistości ustrojowej pod nadzorem Ministerstwa Gospodarki Ośrodek Badawczo – Rozwojowy przekształcono w Instytut Pojazdów Szynowych „TABOR”, działający aż do jego połączenia z Siecią Badawczą Łukasiewicz. Aktualnie Centrum Pojazdów Szynowych prowadzi innowacyjne badania naukowe i prace rozwojowe w zakresie nowego oraz modernizowanego taboru szynowego.
Specjaliści z branży taboru szynowego realizują prace związane z rozwojem i badaniami symulacyjnymi, stanowiskowymi i ruchowymi różnego typu pojazdów szynowych, szynowo-drogowych oraz ich podzespołów. Prace badawcze przeprowadzane są w czterech grupach badawczych: Grupie Badawczej Prototypów, Grupie Badawczej Układów Elektrycznych, Grupie Badawczej Rozwoju Pojazdów Szynowych i Laboratorium Pojazdów Szynowych. 1 stycznia 2023 roku nowym dyrektorem centrum został Piotr Tarnawski, mający doświadczenie z pracy w Fabryce Pojazdów Szynowych im. H. Cegielskiego.
W 1946 roku z zalecenia ówczesnego Ministerstwa Przemysłu powstało Centralne Biuro Konstrukcyjne Maszyn Rolniczych. Początkowo brakowało środków finansowych na konkretne działania oraz wykwalifikowanej kadry inżynierów. Na nich trzeba było poczekać do aż do wypromowania przez uczelnie pierwszych powojennych absolwentów. Na kolejne lata przypadły dwa przekształcenia biura: początkowo w 1954 roku w Instytut Maszyn Rolniczych (IMR), a następnie w 1960 na Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych (PIMR) oraz poszerzenia działalności o kolejne zakłady naukowe.
W końcu lat 60. załoga PIMR, wraz z Zakładem Doświadczalnym Konstrukcyjno-Prototypowym, przekraczała liczbę 700 osób. Wówczas większość produkowanych w kraju maszyn rolniczych powstała w wyniku prac badawczych, projektowych i prototypowym wykonanych w PIMR. Na przełomie lat 70. i 80. wraz z rozwojem przyfabrycznych ośrodków badawczo-rozwojowych i zakładów doświadczalnych, PIMR został odciążony od prac konstrukcyjno-prototypowych. W tym czasie wzrosło zapotrzebowanie na badania poznawcze, rozwojowe, prognostyczne, diagnostyczne i atestacyjne. Niestety przy okazji spadła liczba pracowników – do 350 osób.
Na początku lat 90., w wyniku zmian sytuacji gospodarczej Polski, w PIMR przeprowadzono restrukturyzację. Wtedy instytut wdrożył system jakości badań zgodny z normą EN-45001, niezbędny przy badaniu maszyn w zakresie bezpieczeństwa użytkowania. Nastąpił rozwój akredytowanego Laboratorium Badawczego Maszyn Rolniczych. Od lat 00. PIMR zrealizował setki projektów badawczo-rozwojowych o charakterze aplikacyjnym, otrzymał dziesiątki nagród w uznaniu innowacyjności wyników realizowanych prac badawczych. Przez siedemdziesiąt lat działalność PIMR-u znacząco przyczyniła się do rozwoju polskiej i światowej techniki rolniczej i przemysłu maszyn rolniczych.
Aktualnie Centrum Technologii Rolniczej i Spożywczej realizuje prace oraz projekty badawczo-rozwojowe w obszarze związanym z sektorem rolnym, rolno-spożywczym oraz leśnym. Rozwija zagadnienia związane m.in. z automatyzacją i robotyzacją prac w rolnictwie, rolnictwa precyzyjnego, a także eksploatacji maszyn oraz technologii w sektorze przemysłu spożywczego. Dyrektorem centrum jest Julia Gościańska-Łowińska. W strukturach jednostki znajdziemy 3 grupy badawcze oraz akredytowane Laboratorium Badawcze Maszyn Rolniczych.
Instytut Technologii Drewna został powołany do życia przez Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego 1 stycznia 1952 roku. Pierwszą siedzibą jednostki naukowej została Bydgoszcz, jednak już po kilku miesiącach od rozpoczęcia działalności podjęto decyzję o przeniesieniu do Poznania. Okręg poznański otwierał wtedy możliwości współpracy z licznymi, znajdującymi się na jego terenie, zakładami przemysłu drzewnego o dość wysokim poziomie technicznym jak na ówczesne standardy.
Poza tym stolica Wielkopolski dzięki wielu uczelniom wyższym stanowiła także istotne zaplecze intelektualne oraz dawała nadzieję na dopływ wykwalifikowanych kadr w niedalekiej przyszłości. Intensywna praca naukowców przyczyniła się do rozwoju Instytutu, przeniesienia zakładów badawczych, które znajdowały się w innych miastach do własnej siedziby przy ulicy Winiarskiej w Poznaniu. W latach 70-tych zbudowano nowe laboratoria i hale badawcze w których intensywnie pracowano nad nowymi technologami i produktami przerobu surowca drzewnego. Trudne lata 80-te i 90 -te to okres intensywnych działań adaptacyjnych Instytutu do nowej sytuacji społeczno-gospodarczej. Zredukowana została liczba pracowników oraz laboratoriów i zakładów badawczych. Znaleziona jednak została recepta na nowe czasy. Pod koniec lat 90-tych obok realizowanych projektów badawczych, rozwinięto świadczenie usług badawczych dla podmiotów gospodarczych.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej sytuacja Instytutu stopniowo uległa poprawie – w dużej mierze dzięki świadczeniu usług badawczych dla podmiotów zagranicznych i coraz szerzej podejmowanej współpracy z zagranicznymi jednostkami naukowo-badawczymi. Obecnie Centrum Technologii Drewna działa w obszarze drzewnictwa oraz w sposób kompleksowy zajmuje się zagadnieniami przerobu drewna, jego nowoczesnymi zastosowaniami, poprzez modyfikacje technologii tradycyjnych oraz opracowywanie nowych technologii, materiałów i wyrobów opartych na drewnie. W skład jednostki, której dyrektorem jest dr inż. Dominika Janiszewska-Latterini, wchodzi 5 grup badawczych, akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji Laboratorium Badawcze oraz Dział Certyfikacji Wyrobów Przemysłu Drzewnego.
Centrum Obróbki Plastycznej powstało w 1948 roku z inicjatywy Feliksa Tychowskiego, wybitnego inżyniera metalurgii i profesora Politechniki Poznańskiej. Jako Zakład Obróbki Bezwiórowej Głównego Instytutu Mechaniki (ZOB) jednostka funkcjonowała do 1952. Wtedy ZOB przemianowano w Instytut Obróbki Plastycznej (INOP). W 1959 roku INOP przekształcono na Centralne Laboratorium Obróbki Plastycznej, a także utworzono przedstawicielstwa w Kielcach oraz Ustroniu.
W 1971 przywrócono nazwę INOP. W latach 90. działania badaczy INOP-u skupiały się wokół rozwoju kadry naukowej, poszerzeniu sieci kontaktów w krajowym biznesie, a także nawiązaniu współpracy z międzynarodowymi podmiotami, aby płynnie przejść czas transformacji ustrojowej. W latach 2000 – 2021 INOP-ie poszerzono tematykę badawczą o technologię wytwarzania wyrobów z proszków metali oraz badania laboratoryjne nowych materiałów. Ponadto w tym czasie zintensyfikowano współpracę z gospodarką i nauką międzynarodową poprzez realizację projektów badawczych m.in. w ramach: inicjatywy EUREKA, V, VI i VII Programu Ramowego Unii Europejskiej oraz Horyzontu 2020.
Aktualnie Centrum Obróbki Plastycznej realizuje prace i projekty badawczo-rozwojowe w obszarze inżynierii mechanicznej, materiałowej i biomedycznej, a także automatyki i robotyki oraz budowy i eksploatacji maszyn. Jego dyrektorem jest dr inż. Jacek Borowski. W ramach centrum działają 4 grupy badawcze: Grupa Badawcza Kształtowania Blach, Grupa Badawcza Kształtowania Objętościowego i Automatyzacji, Grupa Badawcza Metaloznawstwa i Obróbki Cieplnej, Grupa Badawcza Zaawansowanych Technologii Wytwarzania oraz Dział Produkcji.
Centrum Logistyki i Nowoczesnych Technologii jest jednym z najmłodszych centrów w strukturach Łukasiewicz – PIT. Powstało w 1967 roku jako Centralny Ośrodek Gospodarki Magazynowej. Po nieco ponad dekadzie (1978) przemianowane na Instytut Gospodarki Magazynowej.
Po okresie transformacji ustrojowej, w 1990 roku, uformowała się najbardziej charakterystyczna nazwa tej jednostki badawczej – Instytut Logistyki i Magazynowania (ILIM). Wtedy organizacja została przyjęta do struktur międzynarodowej organizacji EAN International (obecnie GS1). Rok później, w 1991, ILIM zorganizował pierwszą konferencję logistyczną LOGISTICS. Natomiast w 1994 uruchomiono pierwsze Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej (EMC), a w 1996 Zintegrowany System Informatyczny.
W 2001 roku z incjatywy ILIM-u powołano Wyższą Szkołę Logistyki (WSL) – pierwszą w Polsce niepubliczną uczelnie logistyczną, która kształci studentów na kierunkach logistyka oraz zarządzanie. Już po połączeniu wszystkich pięciu instytutów w jeden – Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny – w nazwie centrum nastąpiły zmiany. Do części logistycznej dopisano „nowoczesne technologie”, usuwając „magazynowanie”, aby odpowiedzieć na potrzeby współczesnego biznesu. Jednostka realizuje prace i projekty badawczo-rozwojowe związane z szeroko pojętą branżą logistyczną i nowoczesnymi technologiami, m.in. obszarze przepływu dóbr w systemach makrologistycznych, łańcuchach logistycznych i przedsiębiorstwach, technologii radiowych i kompatybilności elektromagnetycznej, technik automatycznej identyfikacji, lokalizacji i monitorowania czy technologii informacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem sztucznej inteligencji. Dawny ILIM jest również wydawcą magazynu „Logistyka”, portalu internetowego „logistyka.net.pl” oraz różnych publikacji naukowych. Organizuje kongresy logistyczne, seminaria i szkolenia.
