Foresight w drzewnictwie – scenariusze rozwoju badań naukowych w Polsce do 2020 roku

 Identyfikacja priorytetowych dla rozwoju i wzrostu innowacyjności polskiego sektora drzewnego kierunków badań naukowych i prac rozwojowych w perspektywie czasowej do 2020 roku, z wykorzystaniem metody foresight.

W wyniku projektu możliwe będzie także:

• zwiększenie świadomości sfery nauki i b+r oraz praktyki gospodarczej w drzewnictwie dotyczącej szczególnej roli badań naukowych w podnoszeniu innowacyjności i konkurencyjności drzewnictwa, a ostatecznie – poziomu życia społeczeństwa,
• ułatwienie transferu i adaptacji do warunków funkcjonowania polskiej nauki o drzewnictwie oraz producentów sektora drzewnego – nowych i przewidywanych w Europie i na świecie kierunków badań naukowych,
• optymalne wykorzystanie wiedzy i umiejętności kadry naukowo-badawczej oraz zasobów technicznych podmiotów sfery b+r w drzewnictwie dla innowacyjnego rozwoju sektora drzewnego w Polsce.

Projekt stworzył „wizję przyszłości” badań naukowych w drzewnictwie w Polsce do 2020 roku, najkorzystniejszych dla wzrostu innowacyjności i konkurencyjności sektora drzewnego na rynku krajowym i międzynarodowym, uwzględniających przy tym społeczne aspekty tego rozwoju.

Zgodnie z założeniami Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Projekt „Foresight w drzewnictwie” miał charakter technologiczny, w aspekcie podmiotowym był to foresight branżowy i miał zasięg ogólnokrajowy.

W Projekcie przewidziano realizację działań zmierzających do:

• zdefiniowania roli i zadań sfery b+r dla innowacyjnego rozwoju sektora drzewnego do 2020 roku,
• określenia uwarunkowań trwałości więzi między sferą b+r a przedsiębiorstwami drzewnymi,
• wskazania kluczowych przesłanek postępu naukowego w drzewnictwie w Europie (i na świecie),
• opracowania scenariuszy rozwoju badań naukowych w drzewnictwie w Polsce do 2020 roku,
• określenia charakteru i zakresu wpływu przewidywanego rozwoju badań naukowych w drzewnictwie na innowacyjny rozwój sektora drzewnego.

Projekt obejmował sześć głównych zadań badawczych, układających się w logiczny tok postępowania, a ich wyniki były kamieniami milowymi realizacji Projektu. Dla osiągnięcia celów tych zadań zostały zastosowane zróżnicowane metody foresightu, oparte głównie na wiedzy eksperckiej oraz elementy metod o charakterze ilościowym. Została przy tym wykorzystana elastyczność foresightu, pozwalająca na stosowanie w badaniach różnych metod i ich łączenie w zależności od specyfiki analizowanego zagadnienia.

Zadania te to:

1. Ocena stanu innowacyjności sektora drzewnego w Polsce

2. Diagnoza sfery badawczo-rozwojowej w drzewnictwie w Polsce

3. Ocena dotychczas zidentyfikowanych kierunków badań naukowych i prac rozwojowych w drzewnictwie w Polsce

4. Kluczowe przesłanki postępu naukowego w drzewnictwie w Europie i na świecie

5. Identyfikacja priorytetowych kierunków badań naukowych w drzewnictwie w Polsce do 2020 roku

6. Określenie wpływu przewidywanego rozwoju nauki w drzewnictwie na innowacyjny rozwój sektora drzewnego w Polsce do 2020 roku »

Badania prowadzone w Projekcie miały charakter interdyscyplinarny, przy czym koncentrowały się na obszarach badawczych szczególnie ważnych dla przyszłego rozwoju nauki i sektora drzewnego, takich jak:

• mechaniczny przerób drewna,
• kompozyty drzewne,
• celulozownictwo i papiernictwo,
• ochrona środowiska i bezpieczeństwo,
• ochrona drewna,
• ekonomika drzewnictwa (i aspekty społeczne),
• bioenergia.

W analizie kierunków rozwoju badań naukowych i prac rozwojowych w drzewnictwie uwzględnione zostało przy tym wzajemne oddziaływanie i „nakładanie się” tych obszarów. Uwaga badawcza była skoncentrowana zarówno na wytypowanych do analiz obszarach, jak i na sektorze drzewnym jako całości. Ze względu na istotne zróżnicowanie poszczególnych branż drzewnych rozpatrywany był również układ branżowy sektora drzewnego.

W Projekcie zorganizowane zostały:

• 2 seminaria naukowe,
  Seminarium pt.: „Drzewnictwo – nowe nurty w technice i technologii” (25 czerwca 2009)
  Seminarium pt.: „Ochrona środowiska – nowoczesne technologie w drzewnictwie” (23 września 2010)
• 2 panele dyskusyjne,
  Panel dyskusyjny w obszarze badawczym „mechaniczny przerób drewna”  (8 grudnia 2009)
  Panel dyskusyjny w obszarze badawczym „bioenergia”  (8 kwietnia 2010)
•  badanie eksperckie metodą Delphi
• konferencja podsumowująca przebieg i wyniki Projektu  (18 stycznia 2011)

Efektem projektu są szeroko upowszechnione:

• 4 raporty z wynikami badań z poszczególnych zadań,
• 5 raportów z wynikami Projektu o charakterze przekrojowym (obszary badawcze, podstawowe branże sektora drzewnego),
• 1 raport zawierający prognozowane scenariusze rozwoju badań naukowych i prac rozwojowych w drzewnictwie do 2020 roku,
• 1 dokument strategiczny prezentujący całość Projektu,
• baza ekspertów z dziedziny drzewnictwa.

KIEROWNIK PROJEKTU:
prof. dr hab. Ewa Ratajczak
+48 61 849 24 48
ewa.ratajczak@itd.lukasiewicz.gov.pl